II. BİLGİ
G. BİLGİ EDİNME YOLLARI
Ayrıca Bakınız: Bu konu, III. B. İNSANIN İKİ TEMEL TERCİHİ: İMAN VE KÜFÜR
konusu; IV. A. İMAN ESASLARI konusu ve IV. E. BATIL
İNANAÇLAR konusu ile doğrudan ilişkilidir.
1. DOĞRU BİLGİNİN (İLİM) KAYNAKLARI - 2
Ayrıca Bakınız: Bu konu, III. B. 2. a. İNANANLAR
(MÜMİNLER) VE ÖZELLİKLERİ ve IV. A. İMAN ESASLARI konusu ile doğrudan
ilişkilidir.)
b) 
Bilgi Kaynaklarını Etkin Kullanmak
(1) 
Kavram Olarak, Bilgi
Kaynaklarını Etkin Kullanmak
Hayır, iş, sandıkları gibi değil! O bir öğüt verici/bir
düşündürücüdür. Dileyen düşünür onu, öğüt alır. 74. sure (MÜDDESSİR)
54-55. ayet (Resmi: 74/İniş:4/Alfabetik:67) Yemin olsun ki, biz, Kur'an'ı öğüt ve
ibret için kolaylaştırdık. Fakat düşünen mi var? 54. sure (KAMER)
17,22,32,40. ayet (Resmi: 54/İniş:37/Alfabetik:52) Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz
ve gönlün hepsi bundan sorumlu tutulacaktır. 17. sure (İSRÂ) 36.
ayet (Resmi: 17/İniş:50/Alfabetik:46) Ancak gereğince dinleyenler çağrıya cevap
verir. Ölülere gelince, Allah onları diriltecektir, sonra O'na döndürülecekler.
6. sure (EN'ÂM) 36. ayet (Resmi: 6/İniş:55/Alfabetik:20) De ki: "Düşünün bakalım; Allah,
işitme gücünüzü, gözlerinizi alsa, kalpleriniz üzerine mühür bassa, Allah'tan
başka hangi ilah onları size geri verecek?" Bak nasıl türlü türlü
açıklıyoruz ayetleri, yine de yüz çeviriyorlar! 6. sure (EN'ÂM) 46.
ayet (Resmi: 6/İniş:55/Alfabetik:20) Onlara şunu söyle: "Ben size
Allah'ın hazineleri yanımdadır demiyorum. Gaybı da bilmem ben! Size ben bir
meleğim de demiyorum. Yalnız bana vahyedilene uyarım ben!" Sor onlara:
"Körle gören bir olur mu? Hâlâ düşünmüyor musunuz?" 6.
sure (EN'ÂM) 50. ayet (Resmi: 6/İniş:55/ Alfabetik:20) Tağuttan,
ona kulluk etmekten kaçınıp Allah'a yönelenlere müjde var. Muştula kullarıma!
Onlar ki, sözü dinler de en güzeline uyarlar. İşte bunlardır, Allah'ın
kılavuzladıkları; işte bunlardır, akıl ve gönül sahipleri. 39.
sure (ZÜMER) 17-18. ayet (Resmi: 39/İniş:59/Alfabetik:114) Yaratan, yaratmayana benzer mi? Hiç
düşünmüyor musunuz? 16. sure (NAHL) 17. ayet (Resmi: 16/İniş:70/Alfabetik:75) Allah sizi annelerinizin karınlarından çıkardı, hiçbir şey
bilmiyordunuz; şükredebilesiniz diye size işitme gücü, gözler ve gönüller
verdi. 16. sure (NAHL) 78. ayet (Resmi: 16/İniş:70/Alfabetik:75) Ve Âdem'e isimlerin tümünü öğretti. Sonra onları meleklere
göstererek şöyle buyurdu: "Hadi, haber verin bana şunların isimlerini,
eğer doğru sözlüler iseniz." Dediler ki: "Yücedir şanın senin. Bize
öğretmiş olduğunun dışında bilgimiz yok bizim. Sen, yalnız sen Alîm'sin, her
şeyi en iyi şekilde bilirsin; Hakîm'sin, her şeyin bütün hikmetlerine
sahipsin." Allah buyurdu: "Ey Âdem, haber ver onlara onların
adlarını." Adem onlara onların adlarını haber verince, Allah şöyle
buyurdu: "Dememiş miydim ben size! Ki ben, göklerin ve yerin gaybını en
iyi bilenim. Ve ben, sizin açığa vurduklarınızı da saklayageldiklerinizi de en
iyi biçimde bilmekteyim." 2. sure (BAKARA) 31-34. ayet (Resmi:
2/İniş:92/Alfabetik:11) O, hikmeti dilediğine verir. Ve kendisine
hikmet verilmiş olana çok büyük bir hayır verilmiş demektir. Gönlünü ve aklını
çalıştıranlardan başkası düşünüp anlayamaz. 2. sure (BAKARA) 269. ayet
(Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Onlara, güven yahut korkuya ilişkin bir
haber ulaştığında onu hemen yaydılar. Oysaki, onu resule ve içlerindeki
sorumluluk sahiplerine götürmüş olsalardı, aralarındaki okuyup araştırarak
hüküm çıkaranlar, onu elbette bileceklerdi. Eğer Allah'ın lütuf ve rahmeti
üzerinizde olmasaydı, pek azınız/pek az işiniz hariç şeytanın ardı sıra
giderdiniz. 4. sure (NİSA) 83. ayet (Resmi: 4/İniş:98/Alfabetik:82) Ey iman sahipleri! Özü sözü bozuk birisi size bir haber
getirdiğinde, hemen araştırıp inceleyin/delil arayın! Yoksa bilgisizlikle bir
topluluğu suçlar da yapmış olduğunuza pişmanlık duyar hale gelirsiniz. 49.
sure (HUCURÂT) 6. ayet (Resmi: 49/İniş:105/Alfabetik:37)
(2) Akıl ve
Düşünmek
(a) 
Aklını ve gönlünü işletip
çalıştıranlara işaretler/ibretler vardır
Şu bir gerçek ki göklerin ve yerin
yaratılışında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, insanların yararı
için denizde yüzüp giden gemilerde, Allah'ın gökten suyu indirip onunla,
ölümünden sonra toprağı dirilterek üzerine tüm canlılardan yaymasında,
rüzgarların bir düzen içinde yönden yöne çevrilmesinde, gök ve yer arasında bir
hizmete memur edilen bulutlarda, aklını işleten bir topluluk için sayısız
izler-işaretler-ibretler vardır. 2. sure (BAKARA) 164. ayet
(Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Ey aklı ve gönlü işleyenler, kısasta sizin için hayat
vardır. Bu sayede korunmanız umulmaktadır. 2. sure (BAKARA) 179. ayet
(Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Hac, bilinen aylardadır. Kim o aylarda haccı kendisine
gerekli kılarsa hacda kadına yaklaşmak, kötülüğe sapmak, kavga ve çekişmeye
girmek yoktur. İyilik olarak yaptığınızı Allah bilir. Azık edinin. Hiç kuşkusuz
azığın en güzeli takvadır. Ey akıl ve gönül sahipleri, benden korkun. 2.
sure (BAKARA) 197. ayet (Resmi: 2/İniş:92/ Alfabetik:11) O, hikmeti dilediğine verir. Ve kendisine
hikmet verilmiş olana çok büyük bir hayır verilmiş demektir. Gönlünü ve aklını
çalıştıranlardan başkası düşünüp anlayamaz. 2. sure (BAKARA) 269. ayet
(Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Kitap'ı sana indiren O'dur: Onun ayetlerinden bir kısmı
muhkemlerdir ki; onlar Kitap'ın anasıdır. Diğer ayetlerse müteşâbihlerdir. Şu
var ki, kalplerinde bir eğrilik ve bozukluk bulunanlar, fitne aramak, onun
yorumuna öncelik tanımak için Kitap'ın sadece müteşâbih kısmının ardına
düşerler. Onun tevilini ise bir Allah bilir, bir de ilimde derinleşmiş olanlar.
Bunlar, "Ona inandık, hepsi Rabbimizin katındandır." derler. Gönül ve
akıl sahiplerinden başkası gereğince düşünemez. 3. sure (ÂLİ IMRÂN) 7.
ayet (Resmi: 3/İniş:94/Alfabetik:7) Şu bir gerçek ki, göklerin ve yerin yaratılışında, geceyle
gündüzün birbiri ardınca gelişinde, aklını ve gönlünü işletenler için çok
ibretler vardır. 3. sure (ÂLİ IMRÂN) 190. ayet (Resmi: 3/İniş:94/ Alfabetik:7) De ki: "Pisin çokluğu seni hayrete
düşürse de pisle temiz bir olmaz. O halde, ey akıl ve gönül sahipleri!
Allah'tan korkun ki kurtuluşa erebilesiniz." 5.
sure (MÂİDE) 100. ayet (Resmi: 5/İniş:110/ Alfabetik:60) Yemin olsun ki, resullerin hikâyelerinde, aklını ve gönlünü
çalıştıranlar için bir ibret vardır. Bu Kur'an, uydurulacak bir hadis/bir söz
değildir; aksine o, önündekini tasdikleyici, her şeyi ayrıntılı kılıcıdır.
İnanan bir topluluk için de bir kılavuz ve bir rahmettir. 12.
sure (YÛSUF) 111. ayet (Resmi: 12/İniş:53/Alfabetik:110) Rabbinden sana indirilenin hak olduğunu
bilen kişi, kör olan biriyle aynı mıdır? Sadece aklı ve gönlü işleyenler
düşünüp ibret alır. 13. sure (RA'D) 19. ayet (Resmi: 13/İniş:87/Alfabetik:85) İşte bu, onunla uyarılsınlar, Allah'tan
başka ilah olmadığını bilsinler, aklı ve gönlü işleyenler de ibret alsınlar
diye, insanlara yöneltilmiş bir tebliğdir. 14. sure (İBRÂHİM) 52. ayet
(Resmi: 14/ İniş:72/Alfabetik:40) Hiç kuşkusuz, bunda, işaretlerden anlam
çıkaranlar için ibretler vardır. 15. sure (HİCR) 75. ayet
(Resmi: 15/İniş:54/Alfabetik:36) Hurmalıkların meyvalarından, üzümlerden
de sarhoş edici bir içecek ve güzel bir rızık elde edersiniz. İşte bunda,
aklını işleten bir topluluk için kesin bir mucize vardır. 16.
sure (NAHL) 67. ayet (Resmi: 16/İniş:70/Alfabetik:75) Yiyin, hayvanlarınızı yayıp otlatın. Kuşkusuz bunda, aklı
başında insanlar için ibretler vardır. 20.
sure (TÂHÂ) 54. ayet (Resmi: 20/İniş:45/Alfabetik:96) Kendilerinden önceki nesillerden
nicelerini helâk etmemiz onları yola getirmedi mi? Onların
yurtlarında/barınaklarında dolaşıp duruyorlar. Akıl sahipleri için bunda
elbette ibretler vardır! 20.
sure (TÂHÂ) 128. ayet (Resmi: 20/İniş:45/Alfabetik:96) Yemin olsun, şeytan, içinizden birçok
nesli saptırmıştı. Aklınızı hiç işletmiyor muydunuz? 36.
sure (YÂSÎN) 62. ayet (Resmi: 36/İniş:41/Alfabetik:108) Kutsal/bereketli bir Kitap bu; sana indirdik ki onu,
ayetlerini derin derin düşünsünler ve öğüt alabilsin temiz özlüler. 38.
sure (SÂD) 29. ayet (Resmi: 38/İniş:38/ Alfabetik:88) Ona bizden bir rahmet ve özü temizlere bir hatırlatma
olarak, ailesini ve beraberlerinde, benzerlerini bağışladık. 38.
sure (SÂD) 43. ayet (Resmi: 38/İniş:38/Alfabetik:88) Böyle birisi; gece saatlerinde secde ederek, ayakta durarak
ibadet eden, ahiretten korkan, Rabbinin rahmetini uman biri gibi midir? De ki:
"Hiç bilenlerle bilmeyenler eşit olur mu? Ancak gönül ve akıl sahipleri
düşünüp ibret alır." 39. sure (ZÜMER) 9. ayet (Resmi: 39/İniş:59/ Alfabetik:114) Onlar ki, sözü dinler de en güzeline
uyarlar. İşte bunlardır, Allah'ın kılavuzladıkları; işte bunlardır, akıl ve
gönül sahipleri. 39. sure (ZÜMER) 18. ayet (Resmi: 39/İniş:59/Alfabetik:114) Görmedin mi, Allah gökten bir su indirdi de onu toprak
içindeki kaynaklara ulaştırdı. Sonra onunla çeşitli renklerde ekinler
çıkarıyor. Sonra ekin kurur da sen onu sararmış görürsün. Sonra da onu kuru
ufantı haline getirir. İşte bunda, akıl ve gönül sahipleri için mutlak bir
ibret var. 39. sure (ZÜMER) 21. ayet (Resmi: 39/İniş:59/ Alfabetik:114) Akıl ve gönül sahipleri için bir yol
gösterici, bir hatırlatıcıdır o. 40. sure (MÜ'MİN) 54. ayet
(Resmi: 40/İniş:60/Alfabetik:69) Allah onlar için şiddetli bir azap hazırladı. Artık
Allah'tan korkun, ey iman etmiş akıl ve gönül sahipleri! Allah size bir
Zikir/bir uyarıcı/bir düşündürücü indirmiştir. 65. sure (TALÂK) 10.
ayet (Resmi: 65/İniş:100/Alfabetik:98) Nasıl, bunlarda akıl sahibi için bir
yemin var mı? 89. sure (FECR) 5. ayet (Resmi: 89/İniş:10/Alfabetik: 25)
(b) Akıl, kalpte / gönülde olana göre çalışır / işler
Allah onların kalpleri, kulakları üzerine mühür basmıştır.
Onların kafa gözleri üstünde de bir perde vardır. Onlar için korkunç bir azap
öngörülmüştür. 2. sure (BAKARA) 7. ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) "Kalplerimiz kabuk tutmuştur."
dediler. Hayır öyle değil. Küfürleri yüzünden Allah onları lanetlemiştir de çok
az bir kısmı iman eder. 2. sure (BAKARA) 88. ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Bilgiden yoksun olanlar dedi ki:
"Allah bizimle konuşsaydı yahut bize bir mucize gelseydi ya!..."
Onlardan öncekiler de aynen onların dediği gibi demişti. Kalpleri birbirine
benzemiştir. Biz ayetleri, gerçeği apaçık bilmek isteyenler için iyiden iyiye
açıklamışızdır. 2. sure (BAKARA) 118. ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Peygamberleri onlara dedi ki:
"Allah, Tâlût'u size kral gönderdi." Şöyle konuştular: "O bizim
üzerimizde nasıl saltanat kurabilir? Yönetimde biz ondan daha çok hak
sahibiyiz. Ona bir mal genişliği de verilmemiştir." Peygamber dedi ki:
"Allah onu seçip size üst olarak gönderdi. Onu bilgi ve beden gücü
yönünden üstün kıldı." Allah, mülkünü dilediğine verir. Allah, mülkü
genişletendir, her şeyi bilendir. 2. sure (BAKARA) 247. ayet
(Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Başlarına gelenler; ahitlerini bozmaları, Allah'ın
ayetlerini inkâr etmeleri, haksız yere peygamberleri öldürmeleri ve
"kalplerimiz kılıflıdır" demeleri yüzündendir. Doğrusu, Allah
küfürleri yüzünden kalpleri üzerine mühür basmıştır da pek azı müstesna, iman etmezler.
4.
sure (NİSA) 155. ayet (Resmi: 4/İniş:98/Alfabetik:82) De ki: "Düşünün bakalım; Allah, işitme gücünüzü,
gözlerinizi alsa, kalpleriniz üzerine mühür bassa, Allah'tan başka hangi ilah
onları size geri verecek?" Bak nasıl türlü türlü açıklıyoruz ayetleri,
yine de yüz çeviriyorlar! 6. sure (EN'ÂM) 46. ayet (Resmi: 6/İniş:55/Alfabetik:20) Biz onların gönüllerini ve gözlerini ters
çeviririz, ilk seferinde buna iman etmedikleri gibi bırakırız kendilerini de
azgınlıkları içinde körü körüne bocalar dururlar. 6.
sure (EN'ÂM) 110. ayet (Resmi: 6/İniş:55/Alfabetik:20) Ki âhirete inanmayanların gönülleri ona ısınsın, ondan
hoşlansınlar, elde ettikleri şeylere sahip olmaya devam etsinler. 6.
sure (EN'ÂM) 113. ayet (Resmi: 6/İniş:55/Alfabetik:20) Yemin olsun ki biz, insanlardan ve cinlerden birçoğunu
cehennem için yarattık. Kalpleri var bunların, onlarla anlamazlar; gözleri var
bunların, onlarla görmezler; kulakları var bunların, onlarla işitmezler.
Davarlar gibidir bunlar. Belki daha da şaşkın. Gafillerin ta kendileridir
bunlar. 7. sure (A'RAF) 179. ayet (Resmi: 7/İniş:39/ Alfabetik:9) Başlarını dikerek koşuşurlar. Bakışları kendilerine dönmez.
Yürekleri tamamen boşalmıştır. 14.
sure (İBRÂHİM) 43. ayet (Resmi: 14/İniş:72/Alfabetik:40) Allah sizi annelerinizin karınlarından çıkardı, hiçbir şey
bilmiyordunuz; şükredebilesiniz diye size işitme gücü, gözler ve gönüller
verdi. 16. sure (NAHL) 78. ayet (Resmi: 16/İniş:70/Alfabetik:75) Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına
düşme! Çünkü kulak, göz ve gönlün hepsi bundan sorumlu tutulacaktır. 17.
sure (İSRÂ) 36. ayet (Resmi: 17/İniş:50/Alfabetik:46) Kalpleri üzerine, onu anlamamaları için kabuklar geçiririz,
kulaklarına da bir ağırlık koyarız. Rabbini yalnız Kur'an'da andığın zaman,
nefretle geriye dönüp kaçarlar. 17. sure (İSRÂ) 46. ayet (Resmi:
17/İniş:50/Alfabetik:46) Sâmirî dedi: "Onların görmediklerini gördüm. Resulün
izinden bir avuç avuçladım da onu attım. Nefsim bana böylesini hoş
gösterdi." 20. sure (TÂHÂ) 96. ayet (Resmi: 20/İniş:45 /Alfabetik:96) Kalpleri hep oyun ve oyalanmada. O zulüm sergileyenler, şu
yolda bir fısıldaşmayı iyice koyulaştırdılar: "Bu adam, sizin gibi bir
insandan başkası değil. Gözünüz baka baka büyüye mi gidiyorsunuz!" 21.
sure (ENBİYÂ) 3. ayet (Resmi: 21/İniş:73/Alfabetik:21) Zalim olduğu için helâk ettiğimiz nice
kent/medeniyet var ki, duvarları, tavanları üzerine çökmüş halde. Nice
kullanılmaz halde bırakılmış su kuyusu, nice görkemli/süslü/bakımlı köşk var. 22.
sure (HAC) 45. ayet (Resmi: 22/İniş:88/Alfabetik:32) Fakat onların kalpleri bundan gaflet
içindedir. Onların bundan başka da işleri vardır ki, hep o işler için
çalışmaktadırlar. 23. sure (MÜ'MİNÛN) 63. ayet (Resmi: 23/İniş:74/ Alfabetik:70) Öyle erler vardır ki, bir ticaret de bir
alışveriş de onları Allah'ın zikrinden/Kur'an'ından, namaz kılmaktan, zekât
vermekten alıkoyamaz. Onlar, kalplerle gözlerin döneceği/yer değiştireceği
günden korkarlar. 24. sure (NÛR) 37. ayet (Resmi: 24/İniş:102/Alfabetik:84) Mûsa'nın annesinin kalbi ise bomboş bir halde sabahladı.
Eğer inananlardan olması için kalbine bir bağ vermeseydik, onu açığa vuracak
bir durumdaydı. 28. sure (KASAS) 10. ayet (Resmi: 28/İniş:49/Alfabetik:53) Sonra ona bir biçim verdi ve onun içine kendi ruhundan
üfledi. Sizin için, işitme gücü, gözler ve gönüller vücuda getirdi. Ne kadar da
az şükredersiniz! 32. sure (SECDE) 9. ayet (Resmi: 32/İniş:75/ Alfabetik:92) O'nun katında, bizzat kendisinin izin
verdiği kimseden başkasının şefaatı / kendisinin izin verdiği kimseden başkası
için şefaat yarar sağlamaz. Sonunda, kalplerinden korku giderilince:
"Rabbimiz ne dedi?" derler. "Hakkı söyledi, O'dur Aliyy, O'dur
Kebîr." 34. sure (SEBE') 23. ayet (Resmi: 34/İniş:58/Alfabetik:91) O bilir gözlerin hain bakışını ve
göğüslerin sakladığını. 40. sure (MÜ'MİN) 19. ayet (Resmi: 40/İniş:60/ Alfabetik:69)Dediler ki: "Bizi çağırdığı o şeye karşı kalplerimiz
kılıflar içinde; kulaklarımızda bir ağırlık, seninle bizim aramızda da bir
perde var. O halde, sen işini yap, muhakkak biz de işimizi yapacağız." 41.
sure (FUSSİLET) 5. ayet (Resmi: 41/İniş:61/Alfabetik:30) Kendisinin ilahı olarak kendi duygu ve arzusunu almış kişiyi
gördün mü? Allah onu bir ilim üzerine saptırmış, kulağı ve kalbi üzerine mühür
basmış, gözünün üstüne de bir perde çekmiştir. Allah'tan sonra ona kim
kılavuzluk edecektir. Hâlâ düşünüp ibret almıyor musunuz? 45.
sure (CÂSİYE) 23. ayet (Resmi: 45/İniş:65/Alfabetik:15) Yemin olsun, onlara, size vermediğimiz
imkân ve kudreti vermiştik. Onlar için işitme gücü, gözler ve gönüller
oluşturmuştuk. Fakat, işitme güçleri de gözleri de gönülleri de kendilerine
hiçbir yarar sağlamadı/kendilerinden hiçbir şeyi uzaklaştıramadı; çünkü
ayetlerimize karşı direniyorlardı. Ve alaya aldıkları şey, onları kuşatıp
sardı. 46. sure (AHKAF) 26. ayet (Resmi: 46/İniş:66/Alfabetik:3) Peki bunlar, Kur'an'ın anlamını inceden inceye düşünmüyorlar
mı? Yoksa kalpleri üzerinde kilitler mi var? 47. sure (MUHAMMED) 24.
ayet (Resmi: 47/İniş:99/Alfabetik:64) Hiç kuşkusuz, bunda, kalbi olan yahut tam bir tanık olarak
kulak veren için mutlak bir öğüt vardır. 50. sure (KAF) 37. ayet
(Resmi: 50/İniş:34/Alfabetik:49) Kalp yalanlamadı gördüğünü. 53. sure (NECM) 11.
ayet (Resmi: 53/İniş:23/Alfabetik:80) Bu durumun sebebi şudur: Onlar iman ettiler, sonra küfre
saptılar da kalpleri üzerine mühür basıldı. Artık onlar incelikleri anlamazlar.
63. sure (MÜNÂFİKÛN) 3. ayet (Resmi: 63/İniş:103/Alfabetik:72) Bazı kalpler o gün kaygıdan titreyecektir. 79.
sure (NÂZİÂT) 8. ayet (Resmi: 79/İniş:81/Alfabetik:78) Şöyle dedi: "Bu, rivayet edilerek
gelen bir büyüden başka şey değil." 74.
sure (MÜDDESSİR) 24. ayet (Resmi: 74/İniş:4/Alfabetik:67)
(c) Düşünmek (tefekkür etmek) / aklı ve gönlü çalıştırmak, doğru seçim ve
tercihi yapmak için gereklidir
Sana uyuşturucuyu/şarabı ve kumarı sorarlar. De ki: "Bu
ikisinde büyük bir günah vardır; insanlar için çıkarlar da vardır. Ama onların
kötülüğü yararlarından çok daha büyüktür." Ve sana neyi infak edeceklerini
de soruyorlar. De ki: "Helal kazancınızın size ve bakmakla yükümlü
olduklarınıza yeterli olanından artanını verin." İşte Allah, ayetleri size
böyle açıklar ki, derin derin düşünebilesiniz. 2. sure (BAKARA) 219.
ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Herhangi biriniz ister mi ki; altından ırmaklar akan, içinde
her tür meyvası olan, hurmalardan,üzümlerden oluşmuş bir bahçesi bulunsun,
kendisinin güçsüz-çaresiz yavruları da olsun ve bu haldeyken üstüne ihtiyarlık
çöksün, tam bu sırada o bahçeye alevli bir bora isabet etsin de bahçe, baştan
başa yansın. Allah size ayetleri işte bu şekilde açıklıyor ki, inceden inceye
ve derinden derine düşünebilesiniz. 2. sure (BAKARA) 266. ayet
(Resmi: 2/İniş:92/ Alfabetik:11) Aklı ve gönlü işletenler o kişilerdir ki, ayakta, otururken,
yan yatarken hep Allah'ı zikrederler; göklerin ve yerin yaratılışı hakkında
derin derin düşünürler: "Ey Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın. Şanın
yücedir senin. Ateş azabından koru bizi." 3. sure (ÂLİ IMRÂN)
191. ayet (Resmi: 3/İniş:94/Alfabetik:7) Onlara şunu söyle: "Ben size
Allah'ın hazineleri yanımdadır demiyorum. Gaybı da bilmem ben! Size ben bir
meleğim de demiyorum. Yalnız bana vahyedilene uyarım ben!" Sor onlara:
"Körle gören bir olur mu? Hâlâ düşünmüyor musunuz?" 6.
sure (EN'ÂM) 50. ayet (Resmi: 6/İniş:55/ Alfabetik:20) Dileseydik onu, o ayetlerle yüceltirdik.
Ama o, yere saplandı, iğreti arzularına uydu. Onun durumu şu köpeğin durumuna
benzer: Üstüne varsan dilini sarkıtarak solur, kendi haline bıraksan dilini
sarkıtarak solur. Ayetlerimizi yalanlayan toplumun örneği işte budur. Bu
hikayeyi anlat ki düşünüp taşınabilsinler. 7. sure (A'RAF) 176. ayet
(Resmi: 7/İniş:39/Alfabetik:9) Düşünmediler mi ki, o arkadaşlarında cinnetten eser yok.
Apaçık bir uyarıcıdan başkası değildir o. 7. sure (A'RAF) 184. ayet
(Resmi: 7/İniş:39/Alfabetik:9) Şu iğreti hayatın durumu gökten indirdiğimiz bir suya
benzer: İnsanların ve davarların yedikleri yeryüzü bitkisi onunla karışmıştır.
Nihayet toprak, takılarını kuşanmış, süslenmiştir. Toprağın sahipleri onun
üzerinde egemen olduklarını sanmaktadırlar. Tam bu sırada emrimiz ona gece veya
gündüz ulaşmıştır. Ve onu, sanki dün yerinde yokmuş gibi biçip atmışızdır.
Derin derin düşünen bir topluluk için ayetleri böyle ayrıntılı olarak
veriyoruz. 10. sure (YÛNUS) 24. ayet (Resmi: 10/İniş:51/ Alfabetik:109) Allah odur ki, gökleri direksiz yükseltmiştir; görüyorsunuz
onları... Sonra arş üzerine egemen olmuştur. Güneş'i ve Ay'ı da boyun
eğdirmiştir. Bunların tümü belirlenmiş bir vakte kadar akar dururlar. Oluşu
yönlendirir, çekip çevirir O... Ayetleri birer birer gözler önüne serer ki,
Rabbinize kavuşacağınıza açık seçik inanasınız. 13. sure (RA'D) 2. ayet
(Resmi: 13/İniş:87/Alfabetik:85) Yeri uzatıp döşeyen ve onda oturaklı
dağlar ve nehirler vücuda getiren O'dur. Bütün meyvalardan kendi içlerinde
ikişer çift yaratmıştır O. Geceyi gündüze sarıp bürümektedir O. Bütün bunlarda
derin derin düşünecek bir topluluk için elbette ayetler vardır. 13.
sure (RA'D) 3. ayet (Resmi: 13/İniş:87/Alfabetik:85) O suyla sizin için ekin, zeytin,
hurmalıklar, üzümler ve her çeşitten meyvalar bitirir. Hiç kuşkusuz, bunda,
derin derin düşünen bir toplum için gerçek bir mucize vardır. Geceyi, gündüzü, Güneş'i ve Ay'ı sizin emrinize vermiştir.
Yıldızlar da O'nun emriyle bir hizmete boyun eğmiştir. Bütün bunlarda, aklını
çalıştıran bir topluluk için elbette ibretler vardır. Ve sizin için yeryüzünde,
çeşit çeşit renklerde başka şeylere de vücut vermiştir. Bütün bunlarda, düşünüp
ibret alacak bir toplum için elbette bir mucize vardır. 16.
sure (NAHL) 11-13. ayet (Resmi: 16/İniş:70/Alfabetik:75) Açık delillerle, kitaplarla gönderdik. Sana da bu zikiri /
Kur'an'ı vahyettik ki, kendilerine indirileni insanlara açık seçik bildiresin
de derin derin düşünebilsinler. 16. sure (NAHL) 44. ayet (Resmi:
16/İniş:70/Alfabetik:75) "Sonra, meyvaların her türünden ye de boyun bükerek
Rabbinin yollarına koyul." Onun karıncıklarından, renkleri çeşit çeşit bir
içecek çıkar ki, insanlar için onda şifa vardır. Derin derin düşünen bir
topluluk için, bunda kesin bir mucize var. 16. sure (NAHL) 69. ayet
(Resmi: 16/ İniş:70/Alfabetik:75) Ey insanlar! Ölümden sonra dirilme konusunda kuşku içinde
olabilirsiniz. Ama şu bir gerçek ki, biz sizi bir topraktan, sonra bir
spermden, sonra bir embriyodan/döllenmiş bir karışımdan, sonra ne olduğu kısmen
belirli, kısmen belirsiz bir et parçasından yarattık ki, size açık seçik
beyanda bulunalım. Ve sizi rahimlerde, belirlenen bir süreye kadar dilediğimiz
şekilde bekletiyoruz. Sonra sizi bir çocuk olarak çıkarıyoruz. Daha sonra da
tam kuvvetinize ulaşmanızı sağlıyoruz. Bununla birlikte içinizden bir kısmı
öldürülüyor, yine içinizden bir kısmı ilimden sonra bir şey bilmesin diye ömrün
en basit ve düşük noktasına geri gönderiliyor. Yeryüzünü de sönmüş kül halinde
görürsün. Nihayet onun üzerine suyu indirdiğimizde titrer, kabarır ve her
güzel/bereketli çiftten bir şeyler bitirir Bu
böyledir, çünkü Allah hakkın ta kendisidir. O, ölüleri diriltiyor ve O, her şey
üzerinde kudretiyle egemendir. 22. sure (HAC) 5-6. ayet (Resmi:
22/İniş:88/Alfabetik:32) Sözü gereğince düşünmediler de ondan mı, yoksa kendilerine
ilk atalarına gelmeyen bir şey geldi diye mi? Yoksa resullerini tanımadılar da
bu yüzden mi onu inkâr ediyorlar? 23. sure (MÜ'MİNÛN) 68-69.
ayet (Resmi: 23/İniş:74/Alfabetik:70) Kendi benliklerinin içinde olup bitenleri
de mi düşünmediler! Allah gökleri, yeri ve bu ikisi arasındakileri ancak hak
üzere ve belirlenmiş bir süreye bağlı olarak yaratmıştır. Şu da bir gerçek ki,
insanlardan çokları Rablerine kavuşmayı gerçekten inkâr ediyorlar. 30.
sure (RÛM) 8. ayet (Resmi: 30/İniş:84/Alfabetik:87) Onun ayetlerinden biri de sizin için,
kendilerine ısınasınız ve aranızda sevgi ve rahmet koysun diye nefislerinizden
eşler yaratmasıdır. Bunda, iyice düşünen bir toplum için elbette ayetler
vardır. 30. sure (RÛM) 21. ayet (Resmi: 30/İniş:84/Alfabetik:87) De ki: "Size, bir tek şey
öğütleyeceğim: Allah için ikişer ikişer, teker teker kalkın, sonra da iyice
düşünün!" Arkadaşınızda cinnetten eser yok! O, şiddetli bir azap öncesinde
sizi uyaran bir kişiden başkası değil. 34. sure (SEBE') 46. ayet
(Resmi: 34/İniş:58/ Alfabetik:91) Allah, canları, ölümleri sırasında alır, ölmeyenleri de
uykuları sırasında. Sonra, haklarında ölüm hükmü verdiklerini alıkoyar;
ötekileri, belirlenen bir süreye kadar salıverir. Bunda, iyice düşünen bir
toplum için elbette ibretler vardır. 39. sure (ZÜMER) 42. ayet
(Resmi: 39/İniş:59/Alfabetik: 114) Göklerde ne var, yerde ne varsa tümünü,
O'ndan bir lütuf olarak size boyun eğdirmiştir. Bunda, derin derin düşünen bir
topluluk için elbette ibretler vardır. 45. sure (CÂSİYE) 13. ayet
(Resmi: 45/İniş:65/Alfabetik:15) Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağın üzerine
indirseydik, her halde sen onu huşû ile boynunu bükmüş, çatlayıp yarılmış
görürdün. Biz bu örnekleri insanlara hep veriyoruz ki, inceden inceye
düşünebilsinler. 59. sure (HAŞR) 21. ayet (Resmi: 59/İniş:95/Alfabetik:35) Derin derin düşündü o; ölçtü biçti.
Kahrolası, nasıl bir ölçü kullandı! Bir kez daha kahrolası, nasıl bir ölçü
kullandı?! 74. sure (MÜDDESSİR) 18-20. ayet (Resmi: 74/İniş:4/Alfabetik:67)
İnsan, neden yaratılmış olduğuna bir
baksın! 86. sure (TÂRIK) 5. ayet (Resmi: 86/İniş:36/Alfabetik:99) Bakmıyorlar mı o deveye, nasıl yaratıldı! Ve göğe ki, nasıl
yükseltildi! Ve dağlara ki, nasıl dikildi! Ve yere, nasıl yayılıp döşendi! 88.
sure (ĞÂŞİYE) 17-20. ayet (Resmi: 88/İniş:68/Alfabetik:31)
(3) Salih / İyi / Doğru
Atalara Uymak ve Okumak
(a) Salih / iyi / doğru atalara
uyulur
Yoksa siz, Yakub'a ölümün gelip çatışına tanıklar mıydınız?
Hani, oğullarına şunu sormuştu: "Benden sonra neye ibadet
edeceksiniz?" Cevapları şu olmuştu: "Senin ilâhına, ataların
İbrahim'in, İsmail'in, İshak'ın ilâhına, tek ve biricik olan ilâha kulluk
edeceğiz; biz yalnız O'na teslim olanlarız." 2.
sure (BAKARA) 133. ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Gerekli ibadetlerinizi bitirdiğinizde
yine Allah'ı anın. Tıpkı atalarınızı andığınız gibi, hatta daha kuvvetli bir
anışla. İnsanlardan bazısı şöyle der: "Ey Rabb'imiz, bize dünyada
ver." Böylesi için âhırette bir nasip yoktur. 2.
sure (BAKARA) 200. ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Atalarından, soylarından, kardeşlerinden bir kısmını da...
Onları seçtik ve onları dosdoğru bir yola kılavuzladık. 6.
sure (EN'ÂM) 87. ayet (Resmi: 6/İniş:55/Alfabetik:20) "Ve atalarım İbrahim'in, İshak'ın,
Yakub'un milletine uydum. Bizim herhangi birşeyi Allah'a ortak tutmamız söz
konusu olamaz. İşte bu, Allah'ın bize ve diğer insanlara bir lütfudur. Ama
insanların çokları şükretmiyorlar." 12. sure (YÛSUF) 38. ayet
(Resmi: 12/İniş:53/Alfabetik:110) Adn cennetleri bunlar içindir. Atalarından, eşlerinden,
zürriyetlerinden hayra ve barışa hizmet etmiş olanlarla birlikte girerler
oraya. Meleklerse her kapıdan yanlarına sokulurlar. 13.
sure (RA'D) 23. ayet (Resmi: 13/İniş:87/Alfabetik:85)
(b) Okumak
İnsanlara iyiyi ve güzeli emredip de öz
benliklerinizi unutuyor musunuz? Üstelik de Kitap'ı okuyup durmaktasınız. Hâlâ
aklınızı kullanmayacak mısınız? 2. sure (BAKARA) 44. ayet (Resmi: 2/
İniş:92/Alfabetik:11) Tevrat indirilmeden önce İsrail'in kendi
nefsine haram kıldığı şeyler dışında tüm yiyecekler İsrailoğullarına helaldi.
Onlara de ki: "Tevrat'ı ortaya getirin; doğru sözlü iseniz onu
okuyun." 3.
sure (ÂLİ IMRÂN) 93. ayet (Resmi: 3/İniş:94/Alfabetik:7) Bir iş ve oluşta bulunsan, Kur'an'dan bir
şey okusan; herhangi bir iş yapsanız, siz ona dalıp gitmişken biz üstünüzde
mutlaka tanıklarız. Ne yerde ne gökte zerre ağırlığınca bir şey, ondan daha
küçüğü de daha büyüğü de Rabbinden uzakta/gizli kalmaz; tümü apaçık bir
Kitap'tadır. 10.
sure (YÛNUS) 61. ayet (Resmi: 10/İniş:51/Alfabetik:109) Kur'an'ı okuduğun zaman, o kovulup
taşlanmış şeytandan Allah'a sığın! 16. sure (NAHL) 98. ayet
(Resmi: 16/İniş:70/Alfabetik:75) "Oku
kitabını! Bugün sana hesap sorucu olarak öz benliğin yeter." 17.
sure (İSRÂ) 14. ayet (Resmi: 17/İniş:50/Alfabetik:46) Kur'an okuduğunda, seninle, âhirete
inanmayanlar arasına gizli bir perde çekeriz. 17. sure (İSRÂ) 45.
ayet (Resmi: 17/İniş:50/Alfabetik:46) Gün olur, insan gruplarından her birini kendi önderiyle
çağırırız. O gün kitabı kendisine sağdan verilenler, kitaplarını okuyacaklar ve
bir kıl kadar haksızlığa uğratılmayacaklar. 17.
sure (İSRÂ) 71. ayet (Resmi: 17/İniş:50/Alfabetik:46) "Yahut altından bir evin olmalı, yahut göğe
yükselmelisin. Ancak senin göğe çıktığına, okuyacağımız bir kitabı bize
indireceğin zamana kadar, asla inanmayız!" De ki: "Rabbimin şanı
yücedir. Ben, insan bir resulden başka neyim ki?" 17.
sure (İSRÂ) 93. ayet (Resmi: 17/İniş:50/ Alfabetik:46) "Ve Kur'an okumakla emrolundum.
Artık kim yola gelirse kendi nefsi için gelir. Sapmışa gelince, böylesine de
ki: 'Ben uyarıcılardan biriyim. Hepsi bu!" 27. sure (NEML) 92.
ayet (Resmi: 27/İniş:48/Alfabetik:81) Öz kitabı sağından verilen: "İşte
kitabım, okuyun!" der. 69. sure (HÂKKA) 19. ayet (Resmi:
69/İniş:78/ Alfabetik:34) Yahut buna biraz ekle! Ve Kur'an'ı ağır ağır, düşüne düşüne
oku! 73. sure (MÜZZEMMİL) 4. ayet (Resmi: 73/İniş:3/Alfabetik:74)Hiç kuşkun olmasın, Rabbin senin durumunu biliyor. Gecenin
üçte ikisinden daha azını, yarısını, üçte birini ayakta geçiriyorsun. Seninle
beraber olanlardan bir grup da öyle. Allah, geceyi de gündüzü de ölçüye
bağlamıştır. Sizin onu kuşatamayacağınızı bildi de size tövbe nasip etti. O
halde Kur'an'dan, kolay geleni okuyun. Sizden hastalar olacağını bildi. Bir
kısmının yeryüzünde dolaşıp Allah'ın lütfundan bir şeyler isteyeceklerini,
diğer bir kısmının da Allah yolunda çarpışacaklarını bildi. O halde Kur'an'dan,
kolay geleni okuyun! Namazı kılın! Zekâtı verin. Güzel bir ödünçle Allah'a
ödünç verin! Öz benlikleriniz için önden gönderdiğiniz iyiliğin, Allah katında
hayrını daha çok, ödülünü daha büyük olarak bulacaksınız. Allah'tan af dileyin.
Hiç kuşkusuz, Allah çok affedici, çok esirgeyicidir. 73.
sure (MÜZZEMMİL) 20. ayet (Resmi: 73/İniş:3/Alfabetik:74) Yaratan Rabbinin adıyla oku/çağır! 96.
sure (ALAK) 1. ayet (Resmi: 96/İniş:1/Alfabetik:6) Oku! Rabbin Ekrem'dir / en büyük
cömertliğin sahibidir. 96. sure (ALAK) 3. ayet (Resmi: 96/İniş:1/Alfabetik:6) "Rabb'imiz! İçlerinden onlara, senin
ayetlerini okuyacak, kendilerine Kitap'ı ve hikmeti öğretecek, onları
temizleyip arındıracak bir resul gönder. Sen, evet sen, Azîz'sin, tüm ululuk ve
onurun sahibisin; Hakîm'sin, tüm hikmetlerin kaynağısın." 2.
sure (BAKARA) 129. ayet (Resmi: 2/İniş:92/Alfabetik:11) Kur'an okunduğu zaman onu dinleyin ve
susun ki, size rahmet edilsin. 7. sure (A'RAF) 204. ayet (Resmi:
7/İniş:39/Alfabetik:9) Güneşin kaymasından/aşağı sarkmasından, gecenin kararmasına
kadar namazı kıl. Sabah Kur'an'ını da gözet. Çünkü sabah Kur'an'ı tanıklarca
izlenmektedir. 17. sure (İSRÂ) 78. ayet (Resmi: 17/İniş:50/Alfabetik:46) Rabbinin kitabından sana vahyedileni oku.
O'nun kelimelerini değiştirecek hiçbir kudret yoktur. O'nun dışında bir
sığınak/bir dayanak asla bulamazsın. 18. sure (KEHF) 27. ayet
(Resmi: 18/İniş:69/Alfabetik:54) Allah'ın Kitabı'nı okuyanlar, namazı kılanlar, kendilerine
verdiğimiz rızıklardan gizli ve açık infak edenler, asla batmayacak bir ticaret
umabilirler. 35. sure (FATIR) 29. ayet (Resmi: 35/İniş:43/ Alfabetik:24) O Zikir okuyanlara, 37. sure (SÂFFÂT) 3. ayet
(Resmi: 37/İniş:56/Alfabetik:90) Yahut buna biraz ekle! Ve Kur'an'ı ağır
ağır, düşüne düşüne oku! 73. sure (MÜZZEMMİL) 4. ayet (Resmi: 73/İniş:3/Alfabetik:74) Hiç kuşkun olmasın, Rabbin senin durumunu
biliyor. Gecenin üçte ikisinden daha azını, yarısını, üçte birini ayakta
geçiriyorsun. Seninle beraber olanlardan bir grup da öyle. Allah, geceyi de
gündüzü de ölçüye bağlamıştır. Sizin onu kuşatamayacağınızı bildi de size tövbe
nasip etti. O halde Kur'an'dan, kolay geleni okuyun. Sizden hastalar olacağını bildi.
Bir kısmının yeryüzünde dolaşıp Allah'ın lütfundan bir şeyler isteyeceklerini,
diğer bir kısmının da Allah yolunda çarpışacaklarını bildi. O halde Kur'an'dan,
kolay geleni okuyun! Namazı kılın! Zekâtı verin. Güzel bir ödünçle Allah'a
ödünç verin! Öz benlikleriniz için önden gönderdiğiniz iyiliğin, Allah katında
hayrını daha çok, ödülünü daha büyük olarak bulacaksınız. Allah'tan af dileyin.
Hiç kuşkusuz, Allah çok affedici, çok esirgeyicidir. 73.
sure (MÜZZEMMİL) 20. ayet (Resmi: 73/İniş:3/Alfabetik:74) O halde, biz onu okuduğumuzda, sen onun
okunuşunu izle. 75. sure (KIYÂMET) 18. ayet (Resmi: 75/ İniş:31/Alfabetik:56) Karşılarında Kur'an okunduğu zaman secde
etmiyorlar. 84. sure (İNŞIKAK) 21. ayet (Resmi: 84/ İniş:83/Alfabetik:44)Seni / sana okutacağız da artık unutmayacaksın. 87.
sure (A'LÂ) 6. ayet (Resmi: 87/İniş:8/Alfabetik:5)
RESUL KUR'AN'IN KUR'AN MESAJLARI - M. Kemal Adal
Selam...
T.C. / M. Kemal Adal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder