Güzel Ahlak
Kuran’ın öğütlediği ahlak, güzel ahlaktır.
Hak ile batıl / İyi
ile kötü / Güzel ile çirkin, Kuran’da
açık ve net olarak gösterilmiş; İnsanın kendisine ve çevresine (topluma) karşı
ahlaki sorumluluklarından “İyi ve öğülen tutum ve davranışlar (Salih Ameller /
İyi – güzel işler ve eylemler)” ile “Kötü ve yerilen tutum ve davranışlar (Batıl
Ameller / Kötü – çirkin işler ve eylemler)”,
Sünnetullah (Allah’ın yol ve yasası ) gereğince, kişilerin özgür
iradeleriyle yapacakları seçim ve tercihlerine bırakılmıştır. Kuran’daki öğütlere
uyarak, yaşamlarında yapacakları seçim, tercih ve eylemlerinde, bu Kötü ve yerilen tutum ve davranışlardan
sakınıp, İyi ve öğülen tutum ve davranışları sergileyebilen insanlar, evrensel
olan bu güzel ahlak ile bezenmiş kişiler olarak, hem Allah’ın rızasını ve hem
de diğer insanların ve toplumun sevgi ve saygısını kazanmış olurlar. “İyilik ve Doğruluk” ile ilgili genel evrensel
verileri, Kuran’daki ayetlerin ışığında da görerek, tutum ve davranışlarımızı
oluşturan ahlakımızı güzelleştirebiliriz. Unutmayalım ki, güzel ahlak hem kişi
ve hem de toplum için maddi ve manevi çok büyük bir kazanımdır.
Genel Olarak İyilik:
“Akabeye,
sarp yokuşa atılamadı o. Sarp yokuşun ne olduğunu sana bildiren nedir? Özgürlüğü zincirlenenin bağını çözmektir o. Yahut da
açlık ve perişanlık gününde doyurmaktır o, Yakındaki bir yetimi Yahut ezilmiş,
boynu bükük bir yoksulu. Sonra da iman eden ve birbirlerine sabrı öneren,
merhameti öneren kişilerden olmaktır o. İşte böyleleridir uğur ve
bereket dostları.” (90 / Beled / 11-18) “Tövbe ederek
inanan ve barışa yönelik iyi bir iş yapan müstesna. Allah, böylelerinin
kötülüklerini güzelliğe dönüştürür. Allah Gafûr'dur, Rahîm'dir.” (25 / Furkan / 70) “O halde sen,
emrolunduğun gibi dosdoğru yürü! Seninle birlikte tövbe edenler de... Sakın
aşırılık edip azmayın! O, yapmakta olduklarınızı görüyor.” (11 / Hud / 112) “De ki
onlara: "Hadi gelin, Rabbinizin size neleri
haram kıldığını yüzünüze karşı okuyayım: Hiçbir şeyi O'na ortak koşmayın.
Ana-babaya çok iyi davranın. Yoksulluk endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin;
biz sizi de onları da rızıklandırırız. Kötülüklerin
görünenine de gizli kalanına da yaklaşmayın. Allah'ın saygın ve aziz kıldığı
cana, bir hakkı savunmak dışında kıymayın. Allah size bunları önerdi ki,
aklınızı işletebilesiniz." "Yetimin
malına yaklaşmayın! Ancak rüştüne erişinceye
kadar en güzel yolla ilgilenme hali müstesna. Ölçme ve tartmayı tam bir
dürüstlükle yerine getirin. Hiç kimseye yaratılış kapasitesinin üstünde
yükümlülük getirmiyoruz. Konuştuğunuz zaman,
yakınlarınız / aleyhine de olsa, adaleti gözetin. Ve Allah'a verdiğiniz söze
sadık kalın. Düşünüp öğüt alasınız diye O size bunları önerdi. Bu benim dosdoğru yolumdur, onu izleyin, başka yolları
izlemeyin! Yoksa bu hal sizi O'nun yolundan uzaklaştırıp parçalara böler.
Sakınıp korunasınız diye O bunu önermiştir size.” (6 / Enam / 151-153) “Hani,
Lukman, oğluna öğüt vererek şöyle demişti: "Oğulcuğum, Allah'a ortak koşma! Çünkü Allah'a ortak koşmak,
gerçekten büyük bir zulümdür." Biz, insana anne babasını önerdik. Annesi
onu güçsüzlükle taşımıştır. Sütten kesilmesi de iki yılda olmuştur. O halde
bana ve ana babana şükret. Dönüş banadır. Eğer
onlar, hakkında hiçbir bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için seni
zorlarlarsa, onlara itaat etme. Onlarla dünyada örfe uygun geçin; ama bana
yönelenin yoluna uy. Sonunda dönüşünüz banadır. Yapıp ettiklerinizi size
haber vereceğim. "Oğulcuğum, şu bir gerçek ki, yaptığın, bir hardal dânesi
ağırlığında olsa, bir kayanın bağrına veya göklere yahut yerin bağrına konsa,
Allah onu yine de ortaya getirir. Çünkü Allah Latif'tir, lütfu sınırsızdır;
Habîr'dir, her şeyden haberdardır." "Yavrucuğum; namazı kıl, iyilik ve güzelliği belirlenene özendir,
kötülük ve çirkinliği belirlenenden sakındır, başına gelene sabret. Çünkü bunu
yapabilmek, zorlu / önemli işlerdendir."
"Kibirlenerek insanlardan yüzünü çevirme,
yeryüzünde kasılarak yürüme. Çünkü Allah, kurula kurula kendini
övenlerin hiçbirini sevmez." "Yürüyüşünde
doğal ol, sesini alçalt. Şu bir gerçek ki, seslerin en çirkini eşeklerin
sesidir." (31 / Lokman / 13 -19)“Size verilen şeyler, şu iğreti hayatın
nimetidir. İnanıp Rablerine tevekkül edenler için Allah katında bulunan ise
daha hayırlı, daha kalıcıdır. Onlar, günahın
büyüklerinden ve tüm iğrençliklerinden uzak dururlar. Öfkelendikleri zamansa,
affedenler onlar olur. Rablerinin çağrısına cevap verirler, namazı kılarlar.
İşleri / yönetimleri, aralarında bir şûra'dır. Kendilerine verdiğimiz
rızıklardan infak ederler.” (42 / Şura / 36 -38) "Rabbimiz
Allah'tır" deyip, sonra da dosdoğru yol alanlar var ya, onlar için hiçbir
korku yoktur; onlar tasalanmayacaklardır da... Cennet halkıdır onlar. Yapıp ettiklerine karşılık olarak sürekli
kalacaklardır orada.” (46 / Ahkaf / 13 -14) “Şu bir gerçek ki Allah;
adaleti, iyi ve güzel davranmayı, akrabaya vermeyi emreder. Tüm pisliklerden /
edepsizliklerden, kötülükten, azgınlık, doymazlık ve kıskançlıktan yasaklar.
Düşünüp ibret alırsınız ümidiyle size öğüt veriyor.” (16 / Nahl / 90) “Namaz kılıp dua edenler müstesna. Bunlar, namazlarında süreklidirler. Bunların mallarında
belirli bir hak vardır: Yoksul ve yoksun için. Bunlar, din gününü içtenlikle
doğrularlar. Bunlar, yalnız Rablerinin azabından ürperirler. Gerçekten
de Rablerinin azabı emin olunmayacak bir azaptır. Bunlar,
cinsiyet organlarını titizlikle korurlar. Ancak onlar, eşleriyle,
imkânlarının sahip olduğu şeyler konusunda kınanamazlar. Kim bunun ötesini
isterse, işte böyleleri sınırı aşanların ta kendileridir. Bunlar, kendilerindeki
emanetlere ve ahitlerine sadık kalırlar. Bunlar, tanıklıklarını tam yaparlar.
Ve bunlar, namazlarını / dualarını korurlar. İşte bunlar cennetlerde
ikram göreceklerdir.” (70 / Mearic / 22 -35) “Yüzlerinizi doğu ve batı yönüne çevirmeniz
zafer ve mutluluğa ermek değildir. Zafer ve
mutluluğa ermek o kişinin hakkıdır ki, Allah'a, âhıret gününe, meleklere,
kitaplara, peygamberlere inanır; akrabaya, yetimlere, çaresizlere, yolda
kalmışa, yoksullara, özgürlüğüne kavuşmak gayretinde olanlara malı seve seve
verir, namazı kılar, zekâtı öder. Böyleleri söz verdiklerinde ahitlerine
vefalıdırlar; bolluk ve bereket zamanı kadar, zorluk, sıkıntı ve şiddet
zamanında da sabırlıdırlar. İşte bunlardır özüyle sözü bir olanlar. Ve işte
bunlardır korunan takva sahipleri.” (2 / Bakara / 177) “Sana, doğan aylardan sorarlar. De ki:
"Onlar, insanların çeşitli yararları ve bir de hac için vakit
ölçüleridir." Hayra ulaşmak evlere
arkalarından girmeniz değildir. Hayra ulaşan o kişidir ki, takvaya sarılıp
korunur. Evlere kapılarından girin. Allah'tan korkun ki kurtuluşa
erebilesiniz.” (2 / Bakara / 189“Sevdiğiniz
şeylerden infak etmedikçe hayırda erginliğe / dürüstlüğe asla ulaşamazsınız.
İnfak etmekte olduğunuz her şeyi, Allah çok iyi bilmektedir.” (3 / Ali İmran / 92) “Ey Peygamber! İnanmış kadınlar sana gelip Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamaları, hırsızlık
etmemeleri, zina etmemeleri, çocuklarını öldürmemeleri, elleriyle ayakları
arasında bir iftira uydurup ortaya sürmemeleri, iyilik ve güzelliği belirlenmiş
bir işte sana isyan etmemeleri hususunda seninle bey'atleşmek
isterlerse, onlarla bey'atleş ve onlar için Allah'tan af dile! Kuşkusuz, Allah
Gafûr'dur, Rahîm'dir.” (60 / Mümtehine / 12) “Allah'a kulluk
edin. O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetim ve
öksüzlere, çaresizlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa,
yolda kalmışa, size bağımlı olanlara iyi ve güzel davranın. Allah,
kasılıp böbürlenen şımarıkları sevmez.” (4 / Nisa / 36) “Kim güzel bir
işe aracı olursa ondan ona bir pay vardır. Kim kötü bir şeye aracı olursa ondan
da ona bir pay vardır. Allah her şeye, herkese gıda ulaştırır,
Mukît'tir.” (4 / Nisa /
85)
Doğruluk:
Doğruluk,
İyiliği emretmek, kötülükten men etmek
“İçinizden hayra
çağıran, doğruluk ve güzelliği belirlenene özendiren, kötülük ve çirkinlik
belirlenenden sakındıran bir topluluk olsun. Kurtuluş ve zafere erenler
işte onlardır.” (3 / Ali İmran / 104) “Allah'a ve âhiret gününe inanırlar, iyilik ve güzelliği
belirlenmiş olana özendirirler, kötülük ve çirkinliği belirlenmiş olandan
sakındırırlar. Hayır işlerde yarışırcasına koşarlar. İşte bunlar hayra ve
barışa yönelik hizmet üretenlerdendir.” (3 / Ali İmran / 114)“ Mümin erkeklerle mümin kadınlar
birbirlerinin dostlarıdır. İyilik ve güzelliği
belirlenene özendirirler, kötülük ve çirkinliği belirlenenden sakındırırlar.
Namazı kılarlar, zekâtı verirler. Allah'a ve resulüne itaat ederler. Allah
bunlara rahmet edecektir. Allah Azîz'dir, Hakîm'dir.” (9 / Tevbe / 71) "Yavrucuğum; namazı
kıl, iyilik ve güzelliği belirlenene özendir, kötülük ve çirkinliği
belirlenenden sakındır, başına gelene sabret. Çünkü bunu yapabilmek,
zorlu/önemli işlerdendir." (31 / Lokman
/ 17)
Doğruluk, Hakka tanık / şahit olmak
“Kullar ki sabredenlerdir, özü-sözü doğru olanlardır,
ilahî huzurda duranlardır, nimet ve imkânlardan başkalarını yararlandıranlardır;
seherlerde, bağışlanmak için yakaranlardır. Allah,
kendisinden başka tanrı olmadığına tanıktır. Meleklerle
ilim sahipleri de adalet ölçüsüne sarılarak tanıklık etmişlerdir ki, o Azîz ve
Hakîm olandan başka hiçbir ilah yoktur.” (3 / Ali İmran / 17 -18) “Resule
indirileni dinlediklerinde farkına vardıkları gerçekten dolayı gözlerinin yaşla
dolup taştığını görürsün. Şöyle derler: "Ey Rabbimiz, iman ettik. Artık
bizi de gerçeğin tanıklarıyla birlikte kaydet." (5 / Maide / 83)
Doğruluk, Takva/Allah'a karşı sorumluluk bilincinde
olmak
“Ey âdemoğulları! Size,
çirkin yerlerinizi örtecek giysi ve süs kıyafeti indirdik. Ama takva giysisi en
hayırlısıdır. İşte bu, Allah'ın ayetlerindendir. Düşünüp öğüt almaları
umuluyor.” (7 / Araf /
26)
Doğruluk,
Takva / Allah'tan korkmak, Allah'tan sakınmak
“Hac, bilinen aylardadır. Kim o aylarda haccı
kendisine gerekli kılarsa hacda kadına yaklaşmak, kötülüğe sapmak, kavga ve
çekişmeye girmek yoktur. İyilik olarak yaptığınızı Allah bilir. Azık edinin. Hiç kuşkusuz azığın en güzeli takvadır. Ey
akıl ve gönül sahipleri, benden korkun.” ( 2 / Bakara / 197)
Doğruluk, Takva / Allah'ın rızasına uygun yaşamak
“Yüzlerinizi doğu ve batı yönüne çevirmeniz
zafer ve mutluluğa ermek değildir. Zafer ve
mutluluğa ermek o kişinin hakkıdır ki, Allah'a, âhıret gününe, meleklere,
kitaplara, peygamberlere inanır; akrabaya, yetimlere, çaresizlere, yolda
kalmışa, yoksullara, özgürlüğüne kavuşmak gayretinde olanlara malı seve seve
verir, namazı kılar, zekâtı öder. Böyleleri söz verdiklerinde ahitlerine
vefalıdırlar; bolluk ve bereket zamanı kadar, zorluk, sıkıntı ve şiddet
zamanında da sabırlıdırlar. İşte bunlardır özüyle sözü bir olanlar. Ve işte
bunlardır korunan takva sahipleri. “ (2 / Bakara / 177)“Rahman'ın
kulları, yeryüzünde böbürlenmeden / rahatsız etmeden yürüyen kişilerdir.
Cahiller onlara hitap edince, "selam" derler”. (25 / Furkan / 63)
Doğruluk, Takva / Allah'a karşı gelmekten sakınmak,
Allah'ın emirlerine uymak
“Ey iman edenler! Allah'ın ibadet, iyilik ve
güzellik alâmeti kıldığı şeylere, çarpışmanın yasak olduğu haram aya, kurbanlık
hediyelere, gerdanlıklara, Rablerinden bir lütuf ve rıza niyaz ederek Mescid-i
Haram'a gelmiş olanlara saygısızlık etmeyin! İhramdan çıktığınız vakit avlanın.
Bir topluluğun, sizi Mescid-i Haram'dan uzak tutmak için sergilediği kötülük,
sizi saldırganlık ve düşmanlığa sakın itmesin! Hayırda
erginlik / dürüstlük ve takva üzere yardımlaşın! Kötülük / çirkinlik, düşmanlık
/ saldırganlık üzere yardımlaşmayın. Allah'tan sakının! Kuşkunuz olmasın
ki, Allah'ın azabı çok şiddetlidir.” (5 / Maide / 2) “ Bu da bizim
indirdiğimiz bir kitaptır. Kutsal ve bereketli. Artık ona uyun ve sakının ki
size rahmet edebilsin.” (6 /
Enam / 155) “Biz onu işte böyle, Arapça
bir Kur'an olarak indirdik ve onun içinde tehditleri türlü ifadelerle sıraladık
ki sakınabilsinler yahut da Kur'an onlara yeni bir hatırlatıcı / hatırlatma
sunsun.” ( 20 / Taha / 113) “Ey iman edenler! Allah'tan
korkun ve sağlam söz söyleyin!” (33 / Ahzap / 70) “ O halde,
gücünüz ölçüsünde Allah'tan korkun, dinleyin, itaat edin. Ve benlikleriniz için
bir hayır olarak infakta bulunun. Nefsinin cimrilik ve doymazlığından
korunanlar, kurtuluşa erenlerin ta kendileridir.”
( 64 / Tegabün / 16) “Allah onlar için şiddetli bir azap
hazırladı. Artık Allah'tan korkun, ey iman etmiş
akıl ve gönül sahipleri! Allah size bir Zikir / bir uyarıcı / bir düşündürücü
indirmiştir.” (65 / Talak / 10)
Doğruluk,
Hayırlarda yarışmak / üstün-iyi dereceler kazanmak
“Herkesin bir
yönü vardır, ona döner. O halde hayırlarda
yarışın. Nerede olursanız olun Allah sizi bir araya getirecektir. Allah
her şeye güç yetirendir.” (2 / Bakara / 148) “İnananların; özür sahibi olmaksızın
oturanlarıyla, Allah yolunda malları ve canlarıyla didinip gayret gösterenleri
aynı değildir. Allah, malları ve canlarıyla gayret
gösterenleri oturanlara derece bakımından üstün kılmıştır. Allah hepsine
güzellik vaat etmiştir ama cihat edenleri, çok büyük bir ödülle, oturanlardan
üstün kılmıştır.” (4 / Nisa / 95) “Sana da Kitap'ı hak olarak indirdik.
Kitap'tan onun yanında bulunanı tasdikleyici ve onu denetleyip güvenilirliğini
sağlayıcı olarak... O halde onlar arasında Allah'ın indirdiğiyle hükmet,
Hak'tan sana gelenden uzaklaşıp onların keyiflerine uyma. Sizden her biri için
bir yol / şerîat ve bir yöntem belirledik. Allah
dileseydi sizi elbette bir tek ümmet yapardı. Ama size vermiş olduklarıyla sizi
imtihana çeksin diye öyle yapmamıştır. O halde hayırlarda yarışın.
Tümünüzün dönüşü Allah'adır. O size, tartışmış olduğunuz şeylerin esasını
bildirecektir. (5 / Maide / 48)
Doğruluk,
İyilik ve barış seven/Salih kullardan olmak
“Yemin olsun, zikirden sonra Zebur'da şunu
yazmıştık: Yeryüzüne benim iyilik ve barış seven
kullarım vâris olacaktır.” (21 / Enbiya / 105)
Doğruluk, Güzel
davranmak / iyilikte sebat etmek (ki bu kendi lehinizedir)
“Eğer güzel
davranırsanız, kendi benlikleriniz için güzellik sergilemiş olursunuz. Ve eğer
kötülük yaparsanız o da benlikleriniz aleyhine olur. Bu sırada,
yüzlerinizi çirkinleştirsinler, ilk kez girdikleri gibi mabede girsinler ve
egemenlik altına aldıklarını yerle bir etsinler diye ikinci vaat geldi.” (17 / İsra / 7)
Doğruluk, ikiyüzlü / riyakâr olmamak
“İkiyüzlülerin erkekleri de kadınları da
birbirinin aynıdır: Kötülüğe özendirirler,
iyilikten alıkoyarlar, harcamamak için ellerini sıkarlar. Onlar Allah'ı
unuttular, Allah da onları unuttu. İkiyüzlüler, yoldan sapmışların ta
kendileridir.” (9 / Tevbe / 67)
Doğruluk, Dünya-Ahiret dengesini kurmak
“Onlardan kimi de şöyle yakarır: "Ey Rabb'imiz, bize dünyada da güzellik ver, âhırette de
güzellik ver. Ve bizi ateş azabından koru." ( 2/ Bakara / 201
"Bize hem bu
dünyada güzellik yaz hem de ahirette. Dönüp dolaşıp sana geldik." Buyurdu ki: "Azabıma dilediğimi çarptırırım. Rahmetime gelince, o her şeyi çepeçevre kuşatmıştır. Ben
onu; sakınıp korunanlara, zekatı verenlere, ayetlerimize inananlara yazacağım." (7/ Araf / 156)
Doğruluk, inanmayanlarla / Kâfirlerle-inançlarına
karşı koymak
“Ey iman sahipleri!
Küfre sapanların yakınınızda bulunanlarıyla savaşın. Sizde bir sertlik
bulsunlar. Şunu bilin ki Allah, sakınanlarla
beraberdir.” ( 9 / Tevbe / 123) “Kuşkun olmasın ki onlar, Allah karşısında
sana hiçbir yarar sağlayamazlar / Allah'tan gelecek hiçbir şeyi senden
uzaklaştıramazlar. Zalimler birbirlerinin
dostlarıdır; Allah ise takvaya sarılanların Velî'sidir.” (45 / Casiye / 19)
Doğruluk, Allah'a borç (Allah'ın
rızasını kazanmak için muhtaç kuluna yardım etmek / sadaka) vermek
“ Allah'a
kim güzel bir borç verecek ki, O onun verdiğini kat kat artırsın. Böyle birisi
için onur verici bir ödül de vardır.” (57 / Hadid / 11) “ Şu bir gerçek: Sadaka
veren erkeklerle sadaka veren kadınlar, bir de Allah'a güzelce borç verenler
için karşılıklar kat kat yapılır. Onlar için, onur verici bir ödül de vardır.” (57 / Hadid / 18) “Eğer Allah'a
gönül hoşluğuyla bir şey borç verirseniz O, onu sizin için katlayarak artırır
ve sizin hatalarınızı bağışlar. Allah Şekûr'dur, şükredenlere karşılık
verir; Halîm'dir, yumuşak ve merhametli davranır.” (64 / Tegabün / 17)
Doğruluk, Geceleyin Kur'an okumak, tefekkür edip
ibadet yapmak, Allah'ın bağışlamasını dileyip aramak
“Geceleyin kalk!
Kısa bir süre hariç, Gecenin yarısını ayakta ol yahut bundan biraz eksilt!
Yahut buna biraz ekle! Ve Kur'an'ı ağır ağır,
düşüne düşüne oku!” (73 / Müzemmil / 2-4) “Şu bir
gerçek ki, yeni bir oluşa koyulmak üzere geceleyin
kalkan, yer tutma bakımından daha güçlü, söz bakımından daha etkilidir.” (73 / Müzemmil / 6)
Doğruluk,
sabredip, Allah'tan sakınmak, korunmak
“Size bir iyilik dokunsa bu onları rahatsız
eder. Size bir kötülük dokunsa bununla sevinir, ferahlarlar. Eğer sabreder, sakınır / korunursanız onların tuzakları
size hiçbir şekilde zarar veremez. Allah Muhît'tir, yapmakta olduklarını
çepeçevre kuşatmıştır. (3 / Ali İmran / 120) “ İş, sanıldığı
gibi değildir. Onlar, hemen şu anda üstünüze gelseler bile, eğer siz sabreder ve korunursanız, Rabbiniz sizi,
üzerlerine nişan vurulmuş beş bin melekle destekler.” (3 / Ali İmran /125)
Doğruluk, İman edip hayra ve barışa
yönelik değerler üretmek / İman edip Salih amel işlemek
“İman edip hayra
ve barışa yönelik değerler üretenlere şunu müjdele: Kendileri için,
altlarından ırmaklar akan cennetler olacaktır. Onlardaki herhangi bir meyvadan
bir rızk olarak her nasiplendirildiklerinde, şöyle diyeceklerdir: "İşte
bu, daha önce rızklandırıldığımız şey!" Bu rızk onlara buna benzer şekilde
verilmişti. Onlar için orada tertemiz eşler de vardır. Ve onlar orada sürekli
kalacaklardır.” ( 2 / Bakara / 25) “ Yapmakta
oldukları / yapacakları hiçbir hayır, nankörlükle karşılanmayacak / karşılıksız
bırakılmayacaktır. Allah, takva sahiplerini çok iyi bilmektedir.” (3 / Ali İmran / 115“O'nun huzuruna, hayra ve barışa yönelik iyilikler üretmiş
bir mümin olarak varana gelince, işte böyleleri için çok yüksek dereceler
öngörülmüştür.” (20 / Taha / 75 “ Kim inanmış olarak hayra ve barışa yönelik işlerden bir
şey yaparsa, onun gayretine nankörlük edilmez. Biz böylesi lehine kâtiplik
ederiz.” (21 / Enbiya / 94) “İyilik ve
güzellik getirene, getirdiğinden daha hayırlısı vardır. Onlar o gün korkudan
güvene çıkmışlardır.” (27 / Neml / 89) “ İyilik /
güzellik getirene ondan daha hayırlısı var. Kötülük getirenlere gelince,
kötülükleri yapanlar yapmış olduklarından fazlasıyla cezalandırılmayacaklardır.” (28 / Kasas / 84)
“Korunup
sakınanları Allah, kendi başarıları yüzünden kurtarır. Ne kötülük
dokunur onlara ne de kederlenirler.” ( 39
/ Zümer /61)
“ Kötülüklere
cesaretle dalanlar sanıyorlar mı ki, biz kendilerini, iman edip hayra ve barışa
yönelik işler yapanlarla aynı tutacağız. Hayatları ve ölümleri onlarla aynı mı
olacak?! Ne kötü hüküm veriyorlar bunlar!” (45 / Casiye / 21 ) “ Artık, kim bir
zerre miktarı hayır üretmişse onu görür.” (99 / Zilzal / 7)
Doğruluk, Allah'ın saptırmayıp kılavuzladığı
“ Ya o kişi? Yaptıklarının kötülüğü kendisine
allanıp pullanmış da onu güzel görüvermiş. Doğrusu
şu: Allah dilediğini / dileyeni
saptırır, dilediğini / dileyeni de doğruya ve güzele kılavuzlar. O halde
canın onlar için üzüntülere dalmasın. Hiç kuşkusuz, Allah
onların ürettiklerini / ortaya koydukları oyunları çok iyi bilmektedir.” ( 35 / Fatır / 8)
Doğruluk, kötülükleri / günahları silip
süpüren güzellikler / iyi işler
“ Gündüzün iki tarafında ve geceye yakın
saatlerde namaz kıl! Güzellikler kötülükleri silip
süpürür. İşte bu, Allah'ı ananlara bir öğüttür.”
(11 / Hud / 1149“ Kim hayra ve barışa yönelik bir iş yaparsa kendi
lehinedir. Kim de kötülük yaparsa kendi aleyhinedir. Rabbin, kullara asla
zulmetmez.” (41 / Fıssulet / 46)
Doğruluk, hayat bulmak, Hakkı yaşamak
(Doğruların ölümleri ve ölüm sonrası hayatları)
“ Korunup
sakınanlara, "Rabbiniz ne indirdi" dendiğinde şöyle dediler:
"Hayır indirdi." Bu dünyada güzel
düşünüp güzel davrananlara güzellik vardır. Sonsuzluk yurdu elbette ki daha hayırlıdır. Gerçekten ne güzelmiş
takva sahiplerinin yurdu! Adn cennetleri... Girecekler içlerine. Altlarından
ırmaklar akacak. Orada diledikleri şey kendilerinin olacak. Allah, korunup
sakınanları işte böyle ödüllendirir. Melekler,
canlarını temiz insanlar olarak aldıklarına şöyle derler: "Selam size,
yapıp ettiklerinize karşılık olarak girin cennete." ( 16 / Nahl / 30 -32) “ Ey sükûna kavuşmuş benlik! Dön Rabbine, razı etmiş ve
razı edilmiş olarak! Gir kullarımın arasına! Gir cennetime! ” (89 / Fecr / 27 -30) 
Kuran’ın
tamamı göz önüne alınarak başlıklar olarak İnsanın ahlaki sorumlulukları ile
ilgili özet bir tasnifleme yaparsak görürüz ki:GÜZELLİKLER / DOĞRULAR
/ SALİH AMELLER / İYİ VE ÖĞÜLEN TUTUM VE DAVRANIŞLAR:
1. 
İnsanın Allah’a
karşı ahlaki sorumluluklarıyla ilgili olarak:
İnsanın Allah’a
karşı ahlaki sorumluluklarıyla ilgili olarak:
a) Allah'a Karşı Saygılı Olmak ve O'nun Emirlerine Karşı Gelmekten Sakınmak
(Takva):
b) Allah'ı Sevmek ve O'nu Anmak (Zikir)
c) Allah'ın Nimetlerine Teşekkür Etmek (Şükür)
d) Allah'a İçten Bağlılık (İhlâs)
e) Allah'tan Özür ve Bağışlanma Dilemek (Tövbe)
f) Allah'ı Yardıma Çağırmak (Dua)
g) Allah'a Güvenmek ve O'na Dayanmak (Tevekkül)
2.
İnsanın kendisine ve çevresine karşı ahlaki
sorumluluklarıyla ilgili olarak:a) Genel Olarak İyilik ve Doğruluk
b) İyilerle Dost Olmak
c) İyilikte Yardımlaşmak ve Kötülüğe Karşı Koymak
d) Başkalarına Maddi Yardımda Bulunmak (İnfak)
e) Namuslu Olmak (İffeti Korumak)
f) Arabuluculuk Yapmak
g) Emanete Riayet Etmek
h) Adil Olmak
i) Kardeşlik
j) Hoşgörü ve Bağışlama
k) Olumsuzluklara Karşı Dayanıklı Olma ve Direnme(Sabır)
l) Alçakgönüllülük (Tevazu)
m) Sözünde Durmak ve Yeminini Yerine Getirmek
n) Köleyi Özgürleştirmek
o) Görgülü Olmak
p) Dünya ve Ahiret Dengesini Korumak
q) İnsanlara İyi Davranmak ve Güzel Söz Söylemek
r) Temiz Olmak
ÇİRKİNLİKLER / YANLIŞLAR / BATIL AMELLER / KÖTÜ
VE YERİLEN TUTUM VE DAVRANIŞLAR: 1.
İnsanın Allah’a karşı ahlaki sorumluluklarıyla ilgili olarak:a) Allah'a Karşı Büyüklenmek ve Kendini Yeterli Görmek (Tekebbür ve İstiğna)
b) Allah'a Karşı Nankörlük (Küfür) ve O'na Düşmanlık Etmek
c) Allah'tan Ümit Kesmek
d) Allah'ı ve İsmini İstismar Etmek
e) Dinde Aşırı Gitmek
2.
İnsanın kendisine ve çevresine karşı ahlaki
sorumluluklarıyla ilgili olarak:a) Genel Olarak Kötülük
b) Cimrilik
c) İftira
d) Yapılan İyiliği Başa Kakmak
e) Başkalarını Çekiştirmek (Gıybet)
f) Kendini Beğenmişlik (Kibir)
g) Bozgunculuk (İfsad)
h) Çekememezlik (Haset)
i) Savurganlık (İsraf)
j) Adam Öldürmek
k) Yalan Söylemek
l) İnsanları Küçük Düşürmek (Alay Etmek)
m) Gösteriş Yapmak (Riya)
n) Zina ve Fuhuş
o) Eşcinsellik
p) Önyargılı Olmak (Su-i zan/Kötü zan)
q) Sarhoşluk ve Kumar
r) Dünya'ya Aşırı Düşkünlük (Sekülerlik)
s) Büyücülük ve Büyüye Başvurmak
t) Rüşvet Almak ve Vermek / Rüşvetçilik:
u) Kin Tutmak / Nefret ve İnat Etmek
Dini yalnız Allah’a özgüleyerek yalnız ve ancak
Allah’a ibadet / kulluk edenler, “dünya / iğreti - geçici” hayatlarında asla
”kul”a kulluk etmemeli ve “Tâgut”un (Tâgut, hakkı tanımayıp azan ve sapan her
kişiye ve her güce veya Allah'tan başka tanrı edinilen şeylere verilen
addır. Azgın ve sapkın olması sebebiyle şeytana da tâgut denilmiştir.) adımlarını izlememelidir.Toplumsal düzen
içindeki aile hayatında; Ana- baba, karı-koca, çocuklar, kardeşler, akrabalar
ve yetimlerin haklarını gözetenler, hukuk düzeni içinde “yargıç”lığı da
“tanık”lığı da gerçeklerden sapmaksızın adaletle yapmalıdır.Allah’ın verdiği rızkını temin etmek için “haram”dan
uzak olarak çalışanlar, alışveriş ve ticaretlerinde, anlaşmalarına (akitlerine)
bağlı, borçlarına sadık olmalıdır. Zekât, sadaka, vergi vs. iktisadi
sorumluluklarını yerine getirenler, aldatma, gasp ve hırsızlık, tefecilik
(riba) vs. gibi gayri meşru iktisadi davranışlardan kaçınmalıdır.Siyasal egemenliği kullanmada seçenler ve
seçilmişler, danışmak (şura), adaleti sağlamak, görevi ehline vermek,
iyiliği emretmek ve kötülüğü engellemek gibi yönetim ilkelerini uygularken; inanç ve düşünce özgürlüğü, yaşama hakkı, aklın ve insan
onurunun korunması, neslin ve iffetin
korunması, mülkiyet hakkı vs.gibi “Temel Hak ve Özgürlük” leri çiğnememelidir.
Unutmayalım ki tefekkür (herhangi bir mesele hakkında derin düşünme ve işin
şuuruna varma), eyleme dönüşmedikçe, iyi insan olmak için yeterli değildir.Teori,
pratikle; İman, Salih Amelle / güzel – doğru – yararlı – iyi işler yapmakla değer kazanır.
M. Kemal
ADAL
İZMİR
17 Eylül
2012
Dip
Not:
DİNDE YOZLAŞMAYI
ENGELLEYİP ÖNLEMEK, KURAN’DAKİ İSLAMI ÖĞRENMEK VE BİLMEK, HEM HER MÜSLÜMANIN GÖREVİDİR
VE HEM DE MÜSLÜMAN OLSUN VEYA OLMASIN HER ATATÜRKÇÜNÜN GÖREVİDİR.
KONULARINA
GÖRE KURAN
MESAJI
Konularına Göre Kuran Mesajı derleme çalışmasının yapılma gerekçesi de bu görevin yapılmasıdır.
{Konuyla İlgili daha geniş bilgi edinmek isteyenler, “KONULARINA GÖRE KURAN MESAJI” ve “RESUL KUR’AN’IN KUR’AN TEFSİRİ“ nin de dâhil olduğu “ATATÜRK VE RESUL KUR’AN - (MKA) 41 E
KİTAP” ı, güncellenmiş
indirme linkinden [ (
bakınız: http://kemaladal.blogspot.com.tr/), (HIZLI BAĞLANTILARIM VEYA ÖNE
ÇIKAN YAYIN) ]Bilgisayarlarına
indirip, arşivleyerek inceleyebilir ve paylaşabilirler.}
KURAN’DAKİ İSLAM’ A İNANIP UYGULAMAK İSE, ATATÜRKÇÜ OLSUN VEYA OLMASIN
SADECE HER MÜSLÜMANIN AYRICALIĞIDIR.
Allah’ın Selam, Rahmet ve
Bereketi ile Mağfiret ve Hidayeti, Dileyenin üzerine olsun.
M. Kemal Adal
20. Şubat. 2016 / İZMİR
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder